Aktualności

„Swoi i obcy” – wielki finisz

07 czerwca 2021

W sali widowiskowej Chełmskiego Domu Kultury odbyła się konferencja podsumowująca ogólnopolski projekt „Swoi i obcy” realizowany pod patronatem: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Iceland Liechtenstein Norway Grants oraz Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Naukowego i Sportu. Jego realizatorami od kwietnia do czerwca 2021 r. byli uczniowie klasy II bg pod kierunkiem nauczycielek: języka polskiego – p. Anny Popielewicz – i historii – p. Ewy Betiuk. W związku z sytuacją pandemiczną zadania projektowe realizowane były on – line.

W czasie konferencji przypomniano cele projektu, które skupiały się na zwiększeniu i propagowaniu wiedzy na temat dziedzictwa Żydów zamieszkujących Chełm. Ważne było także zaangażowanie uczestników w realizację projektu oraz uczynienie ich odpowiedzialnymi za wszystkie działania wraz z przygotowaniem konferencji podsumowującej. Ciekawym celem było też udostępnienie efektów pracy zainteresowanym losem chełmskich Żydów mieszkańcom miasta i placówkom oświatowym.

W realizację przedsięwzięcia zaangażowali się wszyscy uczniowie klasy II bg. Koordynatorkami projektu były Julia Kołodziejczuk i Oliwia Nitrepska. Przygotowaniem i redakcją spaceru edukacyjnego zajęli się Dominika Błażejczuk, Joanna Kraska, Jakub Orłowski. Konkurs fotograficzny przeprowadziły Justyna Kaczmarska i Aleksandra Wołoszkiewicz. Prowadzeniem fanpage’a zajmowali się Aleksandra Bereza i Igor Adamowicz. Informacje do mediów przekazywali: Jakub Hyjek, Julita Kułaga, Martyna Łukawska, Aleksandra Szewczuk. Projekty graficznie opracowali: Joanna Fedorowicz i Jakub Hyjek, Aleksandra Wojnicka i Mikołaj Parczewski z kl. 1e. Każdy uczestnik nagrał też krótki film prezentujący wybraną osobę lub zabytek z nią związany.

Z pewnością to właśnie uczniowskie zaangażowanie sprawiło, że działania projektowe były tak złożone. Składały się na nie m. in. warsztaty historyczno – polityczne „Multikulturowy przedwojenny Chełm zaklęty w starych fotografiach”, wykłady on-line ekspertów zapoznających z historią, kulturą i architekturą wielokulturowego starego miasta, udział w warsztatach fotograficznych z artystą fotografikiem p. Ryszardem Karczmarskim, konkurs fotograficzny „Ślady” oraz największe przedsięwzięcia – produkcja filmu i konferencja podsumowująca projekt. Za zaangażowanie w realizację projektu podziękowanie autorkom projektu – nauczycielkom złożyli: p. Marta Sadowska – wicedyrektor liceum oraz Przewodniczący Rady Rodziców – p. Leszek Kędzierawski.

Jednym z pierwszych działań był udział 9 kwietnia 2021 r. w warsztacie historycznym prowadzonym przez p. Ewę Betiuk „Multikulturowy stary Chełm zaklęty w starych fotografiach”. Podzielony był on na część teoretyczną, w której uczestnicy dowiedzieli się o sposobach odczytywania informacji ze źródeł historycznych, oraz praktyczną. Młodzież poznała ciekawe fakty i anegdoty z historii miasta, aktywnie uczestniczyła też w dyskusji nt. wielokulturowości Chełma.

Kolejnym ze spotkań przeprowadzonych w ramach realizacji projektu były warsztaty z p. Iloną Sawicką z Muzeum Ziemi Chełmskiej. Wykład, który odbył się 15 kwietnia 2021 r., przybliżył uczniom historię, kulturę i architekturę żydowską przedwojennego Chełma. Postacie występujące w prezentacji wniosły wkład w kształtowanie kultury naszego miasta. Tymi najważniejszymi, znanymi na całym świecie, byli Simon Mondszajn i Ida Haendel.

16 kwietnia 2021 r. uczestnicy projektu uczestniczyli w wykładzie p. Katarzyny Ślusarskiej z Archiwum Państwowego w Lublinie. Prowadząca przybliżyła sposób funkcjonowania archiwum oraz zapoznała uczniów z historią i kulturą miasta. Młodzież miała okazję zobaczyć zdigitalizowane dokumenty dotyczące niektórych przedstawicieli społeczności żydowskiej zamieszkującej Chełm. Udział w wykładzie pomógł uczniom w poszukiwaniu informacji do tworzonych przez nich filmików o żydowskich zabytkach na terenie miasta.

Równie interesującym przedsięwzięciem były warsztaty z p. Ryszardem Karczmarskim, artystą fotografikiem. Spotkanie odbyło się 21 kwietnia 2021 r. w Galerii Atelier. Uczestnicy mogli obejrzeć wystawę prac Sylwestra Hawryla „Przestrzenie wyobraźni” oraz zdjęcia żydowskiego cmentarza na terenie Chełma sprzed 40 lat. Atrakcją spotkania była możliwość uczestniczenia w sesji fotograficznej w charakterze modela lub fotografa.

Kolejne wirtualne spotkanie odbyło się 30 kwietnia 2021 r. z p. Pawłem Wirą, Kierownikiem Delegatury w Chełmie Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie, w nieistniejącej już Synagodze Wielkiej. Prezentacja przedstawiła uczestnikom historię budynku oraz jego wygląd w latach świetności. Uczniów zainteresowały zdjęcia artefaktów odnalezionych na terenie synagogi w latach 1997 – 1998 w trakcie badań archeologicznych prowadzonych przez Stanisława Gołuba i Tomasza Dzieńkowskiego.

W trakcie podsumowania projektu odbyło się także rozstrzygnięcie konkursu fotograficznego „Ślady”, którego koordynatorkami były Justyna Kaczmarska oraz Aleksandra Wołoszkiewicz. Nagrody zostały ufundowane przez Radę Rodziców w I Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie, a wręczone przez jej przewodniczącego – p. Leszka Kędzierawskiego. Jury konkursowe wybrało 11 prac. Wyniki prezentują się następująco: I miejsce – Wiktor Wójcicki, II miejsce – Martyna Wojciechowska, III miejsce – Maja Duszak, wyróżnienia – Amelia Skolasińska, Oliwia Nitrepska, Kinga Pakuła, Maja Pawluk, Julia Kołodziejczuk, Dominika Błażejczuk, Emilia Orłowska, Joanna Fedorowicz.

Najważniejszym i budzącym podziw (sądząc po późniejszych opiniach gości) elementem podsumowania była prezentacja godzinnego filmu – spaceru edukacyjnego po różnych obiektach związanych z dziejami społeczności żydowskiej w przeszło 600-letniej historii miasta. Po projekcji wszyscy uczestnicy projektu otrzymali wręczone przez p. dyrektor Halinę Smyk dyplomy.

Fot.: Ewa Betiuk