Gimnazjum im. Adolfa Szapoki w Utenie (Litwa)

Historia wymiany polsko – litewskiej

W czerwcu 2000 roku z inicjatywy ówczesnych władz miejskich – prezydenta miasta, Henryka Dżamana, oraz ówczesnego dyrektora szkoły, Mariana Różańskiego, podpisana została umowa partnerska o współpracy polsko – litewskiej pomiędzy I Liceum im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie a Gimnazjum im. Adolfa Szapoki w Utenie na Litwie. W skład delegacji szkoły weszli: wicedyrektor Antoni Skubiszewski, Dariusz Kostecki, Małgorzata Tukalska oraz przewodniczący Rady Rodziców Karol Bednaruk. Urząd Miasta reprezentowała Mieczysława Sołtys, dyrektor Wydziału Edukacji. Umowa partnerska zakładała tematyczną wymianę grup młodzieży, dzielenie się wiedzą i doświadczeniem. Przez trzy pierwsze lata wymiana grup odbywała się dwa razy w roku, później – ze względu na sytuację materialną Litwinów – już raz na rok. W roku 2003 doszło do nietypowej wymiany – podczas wakacji przyjechali do nas nauczyciele litewscy, rewizytę złożyliśmy rok później. Szacujemy, że do tej pory w wymianie wzięło udział ok. 500 uczniów polskich i litewskich.

: Młodzież litewska i polska w Chełmie – 2012 r.

W 2008 realizowaliśmy wspólnie projekt “Szkoła – miasto – region – opowieść o miejscach, w których żyjemy”, finansowany przez Polsko – Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży. Efektem naszej pracy była dwujęzyczna publikacja poświęcona szkole, miastu i regionowi.

Dzięki kontaktom grup polskich i litewskich nawiązały się nowe przyjaźnie zarówno pomiędzy uczniami, jak i nauczycielami. Każda kolejna wymiana przełamuje istniejące po obu stronach granicy stereotypy. Wszystkie spotkania mają określoną wcześniej tematykę i adresowane są do osób o podobnych zainteresowaniach (ekologia, literatura, działania artystyczne, teatr, matematyka, samorządność uczniowska czy sport). Dialog między naszymi szkołami odbywa się na wielu płaszczyznach, przynosząc wymierne efekty. Młodzi ludzie odkrywają, często ze zdumieniem, że są tak do siebie podobni, mimo że wychowali się w różnych środowiskach kulturowych. Wymiana polsko – litewska uczy młodzież szacunku do swoich sąsiadów, uświadamia uczniom, że oba kraje przynależą do tej wspólnoty narodów, której granice wyznacza od wieków obecność gotyckich i barokowych katedr. Historia przestaje być dla młodych ludzi balastem czy trudną do pokonania barierą, a staje się wspólnym bogactwem. Nasza współpraca z młodzieżą litewską ma wymiar regionalny, międzynarodowy, ale także czysto ludzki… po prostu lubimy się i być może właśnie w tym tkwi tajemnica jej trwałości.

: Pamiątkowe zdjęcie przed powrotem do Polski – 26 kwietnia 2014 r.

Cele wymiany polsko-litewskiej:

nawiązanie przyjaźni z rówieśnikami,
poznanie zwyczajów i tradycji obowiązujących w obu krajach,
poszukiwanie wspólnych doświadczeń i przeżyć,
kształtowanie poczucia tożsamości indywidualnej i zbiorowej,
poznanie litewskich i polskich zabytków, historii i kultury,
odejście od stereotypów w postrzeganiu Litwy i jej mieszkańców,
poznanie wspólnej przeszłości historycznej,
zapoznanie z życiem codziennym rówieśników na Litwie i w Polsce,
nauka tolerancji dla innych poglądów,
możliwość komunikowania się w językach obcych,
konfrontacja swoich wyobrażeń na temat Litwy i Polski,
rozwijanie umiejętności pracy w zespole.

Zapraszamy do odwiedzenia witryny internetowej Gimnazjum im. Adolfa Szapoki w Utenie

AKTUALNOŚCI

Po ubiegłorocznej wizycie na Litwie tym razem to czarniecczycy gościli w swoich domach litewską młodzież z Gimnazjum im. Adolfa Szapoki w Utenie, która przebywała w Polsce od 9 do 13 października 2023 r. W tym roku z przybyli do nas: Eivilė Ančiūtė, Austėja Čižaitė, Julija Dudko, Brigita Galvydytė, Matas Grubis, Deimile Inčirauskaitė, Enrika Jančytė, Gabija Malinauskaite, Mija Šinkūnaitė, Gabija Tūzaitė i Vingailė Rinkevičiūtė oraz ich opiekunowie: p. Saulius Brasiūnas – dyrektor Utenos Adolfo Šapokos gimnazija, p. Irena Budreikienė – nauczycielka języka angielskiego, p. Jolita Kazlauskaitė – nauczycielka języka litewskiego. W wymianę młodzieżową zaangażowali się następujący polscy uczniowie: Jan Dobrzański, Mikołaj Fik, Małgorzata Gaj vel Demczuk, Agata Gozdek, Hanna Jasińska, Julia Klejmont, Kornelia Maciuk, Antoni Malawski, Iga Marszał, Patrycja Wojewoda. Głównymi realizatorkami projektu wymiany były p. dyr. Halina Smyk i p. Monika Skrzypczak.

Goście z Uteny wyruszyli do nas wcześnie rano 9 października i dojechali do nas po godz. 18.30, gdzie czekali na nich dyrekcja liceum, uczniowie wraz z niektórymi rodzicami oraz koordynator wymiany. Powitanie miało miejsce w auli. Zapoznanie polskiej młodzieży z litewskimi partnerami upływało przy słodkim poczęstunku. Aby każdy Polak miał okazję porozmawiać z każdym Litwinem, wykorzystano ćwiczenie “speed dating”, podczas którego zmieniające się pary miały dwie minuty na szybkie zapoznanie. Po tych krótkich zajęciach integracyjnych goście udali się na spoczynek do domów naszych uczniów uczestniczących w wymianie.

Wtorek obfitował w wiele wydarzeń. Rano po autorskiej prezentacji szkoły przez opiekuna wymiany p. Monikę Skrzypczak i obejrzeniu prezentacji multimedialnej o Polsce przygotowanej wraz z quizem Kahoot przez uczennice klasy IV b – Amelię Borowik i Marlenę Mróz nasi goście udali się na zwiedzanie przedsiębiorstwa Austria Juice, gdzie poznali tajniki tworzenia soków i przetworów owocowych. Następnie odwiedzili kościół pw. Rozesłania św. Apostołów oraz bazylikę pw. Narodzenia NMP – tam wspięli się na dzwonnicę i podziwiali widoki i panoramę Chełma, a także upajali się mroczną atmosferą krypt katedralnych. Poza tym dyrektor Utenos Adolfo Šapokos gimnazija – p. Saulius Brasiūnas wraz z p. Ireną Budreikienė i p. Jolitą Kazlauskaitė spotkali się z nauczycielami „Czarnieckiego”. Goście ofiarowali naszym pedagogom tradycyjny wypiek litewskich gospodyń – imponujący i smakowity sękacz. Po południu nadszedł czas na wycieczkę i warsztaty w Młodzieżowym Domu Kultury – Litwini grali na bębnach, podczas gdy Polacy wtórowali im śpiewem. Później wspólnie uczyli się układu zumby. Ostatnim punktem programu była wycieczka do Chełmskiego Domu Kultury, gdzie zostali wprowadzeni w świat tańców ludowych – choreografka p. Mariola Piędzia zaprezentowała gościom garderobę zawierającą ponad 5000 strojów ludowych.

W środę od samego rana uczniowie z Polski i Litwy poznawali ciekawostki oraz ćwiczyli swoje umiejętności z matematyki pod czujnym okiem p. Marka Stojeckiego. Potem nastąpił wyjazd do Lublina, gdzie uczestnicy wymiany zwiedzili Muzeum Narodowe i zamek, spacerując urokliwymi uliczkami Starego Miasta. Nie lada atrakcją okazał się pobyt w Escape Room.

W czwartek rano młodzież wraz z opiekunami miała okazję sprawdzić swoją kondycję fizyczną i pograć w różne gry sportowe. Lekcję przygotował p. Jarosław Betiuk. Potem nasi goście zwiedzili chełmskie muzea i podziemia kredowe. Równie udany był pobyt w aquaparku, gdzie pierwszym punktem programu było pieczenie pizzy. Zindywidualizowane projekty po wypieczeniu zostały natychmiast skonsumowane, a uczniowie szkolili swoje umiejętności gry w kręgle. Potem goście przez dwie godziny korzystali z atrakcji parku wodnego.

Piątek 13 października był ostatnim dniem wymiany. Pani dyrektor Halina Smyk oraz p. Saulius Brasiūnas – dyrektor Utenos Adolfo Šapokos gimnazja podpisali nową umowę o współpracy między naszymi szkołami. Następnie po pożegnaniu w szkole Litwini spotkali się w Urzędzie Miasta z wiceprezydentem Chełma – p. Dorotą Cieślik, dyrektorem departamentu edukacji – p. Agnieszką Walewską – Maksymiuk oraz dyrektorem departamentu promocji, kultury i sportu – p. Anetą Szostak. Po tym oficjalnym spotkaniu z władzami naszego miasta i pożegnaniu pod szkołą przez p. dyrektor Halinę Smyk i koordynatora wymiany p. Monikę Skrzypczak goście odjechali na Litwę.

Fot.: Monika Skrzypczak, Marzena Postój, Anna Sadlak

W dn. 17 – 21 października 2022 r. uczniowie naszej szkoły: Iga Marszał (z kl. I b), Wiktoria Ziemianek (I c), Patrycja Wojewoda (I e), Mikołaj Fik (I e), Małgorzata Gaj vel Demczuk (II d), Antoni Malawski (III a), Wiktoria Kozdra (III a), Hanna Jasińska (III b), Nikola Łoza (III b), Agata Gozdek (III c), Izabela Nafalska (IV c) i Laura Szornal (IV c) wraz z opiekunami: p. wicedyrektor Agatą Brzozowską, p. Jackiem Kozłowskim i p. Moniką Skrzypczak odwiedzili Gimnazjum im. Adolfa Szapoki w Utenie w ramach wymiany międzynarodowej młodzieży. Po ponad dwuletniej przerwie spowodowanej pandemią wreszcie udało nam się odwiedzić gościnną ziemię litewską. Program trwającej już od ponad 20 lat wymiany był bardzo bogaty. Uczniowie mieli okazję zapoznać się ze zwyczajami, tradycyjnymi tańcami i specyfiką kuchni Litwy. Dowiedzieli się dużo o szkole i mieście, które zostało okrzyknięte “miastem szczęścia” (“The town of happiness”). Zwiedzili także obserwatorium astronomiczne i okolice położonego nad malowniczym jeziorem Moletai, Uczestnicy wymiany wzięli udział w wirtualnej podróży obrazującej wybrane momenty historii Litwy, a także zasadzili dąb jako symbol naszej wieloletniej współpracy. 21 października po uroczystym pożegnaniu w drodze powrotnej wstąpili do Wilna, gdzie podziwiali najsłynniejsze zabytki Starego Miasta, na czele z kaplicą Matki Boskiej Ostrobramskiej. Z niecierpliwością czekamy już na przyszłoroczną wizytę Litwinów w Chełmie.

Współpraca naszego liceum z Gimnazjum im. Adolfa Szapoki w Utenie trwa już dziewiętnaście lat. W tym roku to czarniecczycy gościli w swoich domach litewską młodzież, która przebywała w Polsce od 19 do 23 maja 2019 r. Zaproponowany gościom program pobytu był bogaty i – mamy nadzieję – atrakcyjny.

W tym roku przybyli do nas: Adas Andriūnas, Augustina Barzdaitė, Paulina Bumblytė, Martynas Eisinas, Ieva Grašytė, Elinga Inčirauskaitė, Emilija Jočytė, Silvija Lubytė, Auktumas Maračinskas, Dovilė Zapolskaitė, Meda Žigelytė oraz ich opiekunowie: p. Saulius Brasiūnas – dyrektor Utenos Adolfo Šapokos gimnazija, p. Irena Budreikienė – nauczycielka języka angielskiego, p. Audrutė Zarankienė – nauczycielka chemii. W wymianę młodzieżową zaangażowali się następujący polscy uczniowie: Daniel Dąbrowski, Katarzyna Dżaman, Mateusz Kołodziejczyk, Magdalena Lewicka, Natalia Misiura, Emilia Morys, Aleksandra Poturaj, Jakub Przebierowski, Maria Pyzel, Alicja Stasiuk, Julia Stojecka. Głównymi realizatorkami projektu wymiany były p. dyr. Teresa Kiwińska i p. prof. Monika Skrzypczak, które wsparły: p. prof. Anna Jonak, p. prof. Edyta Kowalczuk, p. prof. Małgorzata Marek i p. prof. Agata Berezecka.

19 maja po godz. 18.00 nasi litewscy goście przybyli do Chełma. W auli szkolnej zostali powitani przez p. dyrektor Teresę Kiwińską oraz wicedyrektorów – p. Edytę Kowalczuk i p. Roberta Wojciechowskiego. Następnie udali się na spoczynek do domów naszych uczniów uczestniczących w wymianie. 20 maja młodzież z Uteny miała okazję zwiedzić Zamość, a także poznać uroki Roztocza – Zwierzyńca i jego okolic. 21 maja nauczyciele z Litwy spotkali się z gronem pedagogicznym „Czarnieckiego”, a następnie w towarzystwie p. dyrektor Teresy Kiwińskiej udali się do Urzędu Miasta Chełm, gdzie oficjalnie powitali ich – w imieniu władz miasta – p. Andrzej Kosiniec – II Zastępca Prezydenta Chełma, p. Dorota Cieślik – p. o. Dyrektora Departamentu Edukacji i Sportu Urzędu Miasta Chełm, p. Aneta Szostak – pracownik Departamentu Promocji i Kultury Urzędu Miasta Chełm. Wreszcie nadszedł czas, by wnikliwiej poznać zabytki i atrakcje grodu nad Uherką. Czwarty dzień pobytu delegacji z Uteny miał charakter naukowy. Najpierw nasi litewscy goście uczestniczyli w warsztatach biologicznych przygotowanych przez p. prof. Annę Jonak i VII edycji Europejskiego Dnia Morza w naszej szkole, którą zorganizowały p. prof. Małgorzata Marek i p. prof. Agata Berezecka, a następnie udali się do Depułtycz Królewskich, gdzie zwiedzili Centrum Lotnicze i Centrum Studiów Inżynierskich Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Chełmie. 23 maja o godz. 9.00 w auli odbyło się pożegnanie litewskich gości. Pan dyrektor Saulius Brasiūnas, dziękując p. dyrektor Teresie Kiwińskiej, p. prof. Monice Skrzypczak, nauczycielom, uczniom i ich rodzicom za gorące przyjęcie, serdecznie zaprosił na kolejne spotkanie za rok – tym razem w Utenie. Wspólnie świętować będziemy wówczas jubileusz 20-lecia naszej partnerskiej współpracy.

Fot: Monika Skrzypczak, Marzena Postój, Natalia Misiura

Labas!

23 kwietnia 2018 r. rozpoczął się dla uczniów I Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie czas wymiany uczniowskiej. Miejscem docelowym była miejscowość położona na wschodzie Litwy. Utena jest jednym z najstarszych litewskich miast. Miejscowe Gimnazjum im. Adolfa Szapoki od 2000 roku współpracuje z naszym liceum. Uczniowie: Bartosz Bodejko z kl. III f, Agata Chaczatrjan z kl. II e, Natalia Cieślicka z kl. III b, Kamila Grzeszczuk z kl. II c, Kamila Janczarek z kl. III b, Mateusz Kołodziejczyk z kl. II h, Magdalena Lewicka z kl. II b, Natalia Misiura z kl. II b, Emilia Morys z kl. II d, Paulina Nowak z kl. II c, Alicja Stasiuk z kl. II e wraz z p. wicedyrektor Edytą Kowalczuk, p. prof. Anną Jonak i p. prof. Moniką Skrzypczak udali się w jedenastogodzinną podróż do bliskiej nam Uteny. Późnym popołudniem, ok. godz. 17.00, delegację I LO powitali młodzież oraz nauczyciele z Gimnazjum. Czarniecczycy zostali oddelegowani do swoich tymczasowych domów, gdzie mogli odpocząć oraz bliżej poznać swoich nowych kolegów.

Wtorek zaczął się od poznania Gimnazjum im. Adolfa Szapoki. Prezentację prowadził dyrektor szkoły – Saulius Brasiūnas. W kolejnych godzinach młodzież miała okazję uczestniczyć w ciekawych zajęciach zarówno z języka angielskiego, jak i matematyki. Natomiast o godzinie 11.00 rozpoczęły się laboratoria z chemii. Uczestnicy wymiany mieli wykonać kilka prostych, ale i zadziwiających doświadczeń. Kolejnym punktem dnia były zajęcia z fizyki, w czasie których każdy mógł wykazać się zdolnościami manualnymi w tworzeniu papierowego samolotu, a następnie umiejętnością ozdabiania go i nadawaniem imienia. Po wypróbowaniu tego, czy maszyny dobrze się spisują, nadszedł czas na ich prezentację, która polegała na krótkim opisaniu swojego działa i zademonstrowaniu tego, jak rewelacyjnie wzbija się w powietrze. Wszyscy spisali się należycie, a modele samolotów zostały uwiecznione na fotografiach. Niektórzy z Polaków mieli okazję zobaczyć z bliska, jak działa Students Council w litewskiej szkole, uczestnicząc w posiedzeniu młodzieży ze wszystkich gimnazjów w Utenie.

25 kwietnia odbyła się wycieczka do Ignalińskiej Elektrowni Jądrowej. Niestety, nie pracuje już ona zgodnie ze swym przeznaczeniem. Jak dowiedzieliśmy się od przewodniczki, wiąże się to z przystąpieniem Litwy do Unii Europejskiej. W 2007 r. ostatni reaktor typu czarnobylskiego został zamknięty. Warto wiedzieć, że elektrownia w Ignalinie dostarczała 90 % energii potrzebnej Litwie. Następnym punktem wycieczki było urocze, a zarazem interesujące muzeum radia ulokowane w niepozornym domu nad rzeką. Młodzież wraz z opiekunami mogła posłuchać tam muzyki oraz zjeść podwieczorek.

Przedostatni dzień pobytu zaczął się od zajęć w Vocational Center of Utena, gdzie wszyscy uczestnicy programu wymiany mogli zrobić własne bułki, a następnie je udekorować i sprawdzić, czy dobrze smakują. Oczywiście według wszystkich był pyszne. Po zjedzeniu obiadu w szkolnej stołówce zostały utworzone dwie grupy. Każda z nich wykonywała inne doświadczenia z biologii. Pierwsza miała za zadanie stworzyć farbę z kory trzech rodzajów drzew, a druga sprawdzała obecność cukru w trzech sokach. Następnie grupy wymieniały się salami, żeby każdy mógł zrobić oba eksperymenty. Po wszystkim uczniowie zostali zaproszeni na spotkanie z przedstawicielami rady miasta. W sali konferencyjnej został zaprezentowany film opowiadający o Utenie. Miasto zostało pokazane w bardzo ciekawy i zachęcający do ponownego odwiedzenia sposób. Zakończeniem pobytu była wieczorna wycieczka do Obserwatorium Astronomicznego w Molėtai, gdzie wszyscy mieli możliwość obejrzenia niesamowitego krajobrazu lasów z punktu widokowego oraz prezentacji o kosmosie. Ponadto zainteresowani mogli wziąć do ręki obiekt, prawdopodobnie starszy od Ziemi, który zleciał z przestrzeni kosmicznej. Zwieńczeniem wszystkiego było oglądanie Księżyca i innych gwiazd za pomocą ogromnego teleskopu.

27 kwietnia nadszedł czas na pożegnanie nowych przyjaciół. Intensywny tydzień zbliżył do siebie każdego. Nie obyło się bez łez. Czas spędzony w Utenie, mimo iż krótki, zapadnie w pamięć i będzie miło wspominany niejeden raz. Ostatnim punktem podróży było zwiedzanie litewskiej stolicy – Wilna. Od Muzeum Energetyki i Techniki, przez cmentarz na Rossie, na którym jest pochowana matka Józefa Piłsudskiego wraz z jego sercem, Górę Trzech Krzyży, z której widok był oszałamiający, aż po słynną Bramę Ostrobramską. Uczniowie mieli też możliwość spędzenia dwóch godzin, przechadzając się i poznając uroki starówki we własnym zakresie. Po bardzo aktywnym tygodniu nadszedł czas na powrót do Chełma. Przejazd skończył się o godzinie 00:30 28 kwietnia. Minione dni będą mile wspominane zarówno przez polskich, jak i litewskich uczestników wymiany. Do zobaczenia za rok – tym razem w Chełmie!

Fot.: Monika Skrzypczak

W dniach 24 – 28 kwietnia 2017 r. gościliśmy uczniów zaprzyjaźnionego Gimnazjum im. Adolfa Szapoki z litewskiej Uteny. W tym roku przybyli do nas: Gerda Adiklyte, Marina Bogdanova, Kristina Diskeviciute, Adele Drazdauskaite, Tomas Nakutis, Migle Peledaite, Liepa Petkunaite, Tomas Rinkevicius, Aiste Rinkeviciute, Charlota Ubysz, Laurynas Vaskevicius wraz ze swoimi opiekunami – wicedyrektorem Alvydą Ambraškienė, Jovitą Butkienė i Rimvydasem Vaitkusem. W tegoroczną wymianę młodzieżową zaangażowali się następujący polscy uczniowie: Bartosz Bodejko, Agata Chaczatrjan, Natalia Cieślicka, Kamila Janczarek, Mateusz Kołodziejczyk, Radosław Mądral, Emilia Morys, Paulina Nowak, Wiktor Sawicki, Mikołaj Starczewski i Alicja Stasiuk. Głównymi realizatorami projektu wymiany byli: p. prof. Tomasz Kociuba, p. prof. Monika Skrzypczak i p. prof. Aneta Wdowiak.

Wkrótce po przyjeździe w murach naszej szkoły 24 kwietnia gości oficjalnie powitała Pani Dyrektor Teresa Kiwińska. Następnego dnia uczestnicy wymiany uczestniczyli w Urzędzie Miasta w spotkaniu z Panem Stanisławem Mościckim – Zastępcą Prezydenta Miasta Chełm. Kolejnym punktem programu był udział w rozgrywkach sportowych z okazji Dnia Sportu. Po chwili oddechu goście zwiedzili zabytki Chełma (podziemia kredowe, kościół pw. Rozesłania św. Apostołów, Rynek, Bazylikę Mariacką). 26 kwietnia uczestnicy tegorocznej wymiany zwiedzili Zamość. Natomiast następnego dnia wzięli udział w inauguracji naszego największego corocznego święta – Dnia Patrona. W programie pobytu Litwinów nie zabrakło atrakcji sportowych – wizyta w chełmskim aquaparku dostarczyła im nie lada wrażeń. 28 kwietnia w godzinach porannych pożegnaliśmy gości litewskich. Z niecierpliwością czekamy na kolejne spotkanie – tym razem w Utenie.